Historia Niczonowa

Tekst: Adam Smoliński. 

Położenie tej wsi jest  niesamowite, albowiem jest to ogromna polana położona wśród Puszczy Niczonowskiej ,  6 Km do morza Bałtyckiego. Przez wieś przepływa potok Janica.  Posiada dwa wjazdy: jeden – cywilizowany, drogą asfaltową od Karnic; drugi ,znany tylko nielicznym – przez puszczę, niesamowitą, starą, gruntową drogą, jak przez lustro Alicji z Krainy Czarów.

Za pierwszym razem, poznałem ten drugi wjazd.  Okolica bajeczna, łąki, moczary, stara zabudowa, ok. 29 gospodarstw. Cisza, spokój, świergot ptaków i aż buchający duch miejsca. Akumulatory organizmu ładują się natychmiast potężną siłą, to się wręcz czuje.
Jednak, najbardziej męczyła mnie ta dziwna nazwa – Niczonów.
Wbrew pozorom łatwiej jest rozszyfrować nazwę Niczonowa na podstawie niemieckiej nazwy ( Nitznow ) niż z obecnej, polskiej. Istnieją jeszcze mapy niemieckie z XVII w., gdzie Niczonów można znaleźć pod nazwą – Nicznow.

Nazwa Nicznow jest najbliższa dawnej nazwie słowiańskiej przekształconej na niemiecką, ponieważ zmieniono początkowo tylko „ ó ” na „ o ”. Dawna wieś „ Nicznów ” była wsią powstałą w czasach słowiańskich. Teren ten zajmowało plemię Wieletów, a głównie Wolinian ( Wenedów, Wądów).
W „ Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” z 1880 r., Niczonów jest wymieniony pod nazwą niemiecką: Nitznow – (niem.), dobra w Pomeranii, pow. kamieński, st. p. Zitzmar 3,5 klm. odl., 221,8 ha obszaru.

W słowniku tym wymieniane są tylko miejscowości o pochodzeniu słowiańskiem.
Np.: wymieniona jest też wieś Niedysz, pod niemiecką nazwą: Neides . Nie wymieniono w słowniku miasteczka Karnice ponieważ, jak wiadomo było ono założone przez niemiecką rodzinę Von Karnitz, jako zupełnie nowa niemiecka wieś.

Nicz –

W starej religii słowiańskiej istniała Bogini – NYJA – jest to Bóstwo śmierci, które przyrzeka powtórne narodzenie i powrót do życia. Słowo „ Nyja” wywodzi się od czasownika „nity” znaczącego  niknąć, zanik, unicestwienie. Później dodano „g”. Polski rzeczownik – nić, pochodzi od słowa „nity”, stąd – nić życia.
W hierarchii Bogów NYJA to Bóstwo raczej niższego rzędu. Była On słowiańskim demonem śmierci i powtórnych narodzin.

Naw –

Słowianie świat pozaziemski nazywali “Naw”, “Nawia” lub “Nawa”. “Iść do Nawii” symbolizuje zmartwychwstanie, ostrzeżenie, życie wieczne, zmianę, koniec cierpień.
Rdzenie „nawa” lub „nowa” w nazwie Niczonowa mogą funkcjonować równolegle, powiązane z dziewiczością miejsca oraz liczbą dziewięć – starą, boską, religijnie nacechowaną liczbą, związaną z czasem i wiekiem.
Nie odnosi się to oczywiście do współczesnych czasów.
Nazwa Niczonowa musiała powstać w czasach, kiedy obecne miejsce wsi było otoczone gęstym borem, w środku była spora polana otoczona wielkimi bagnami. Dawało to niesamowity charakter miejsca strasznego, dziewiczego, świętego.Polana Niczonowa, wśród Puszczy Niczonowskiej idealnie nadawała się na miejsce obrzędów religijnych na część Welesa i Nyji – słowiańskich Bogów zaświatów oraz na cześć przodków.
Było to uroczysko. W puszczy prawdopodobnie do dziś istnieje święta polana z centralnym świętym dębem.


Polana ta nadawała się również na miejsce ucieczki przed napadami Sasów, Niemców i misji chrystianizacyjnych Po jakimś czasie uciekinierzy zaczęli urządzać polanę wśród puszczy, cywilizować ją dla swoich potrzeb i wygody, wycinać las, a następnie założono wieś o starej nazwie świętego miejsca – Nicznów – Niczonów. Z etymologii nazwy Niczonowa wynika, że jest to wieś o bardzo starej historii. Dużo starszej niż Karnice, bo sięgającej, co najmniej IV w. n.e., a może jeszcze dawniej. Jeszcze dzisiaj wjeżdżając do Niczonowa przez puszczę, od strony Trzebieradza, odczuwa się tę niesamowitość miejsca; jakoby się przechodziło do innego świata, na drugą stronę lustra.
Geograficzny adres Niczonowa to: 15/54 – czyli 15 stopień długości wschodniej i 54 stopień szerokości północnej. 15 południk przechodzi przez początek wsi, dom nr 1.